mouse code

                                                              بخش ۴ 
                                                 طلاي سياه ، اندوخته روبه پايان

پس از آب ، نفت فراوان ترين مايع در بخش هاي بالايي پوسته زمين است . نفت يک منبع غني از مواد شيميايي است . حدود 87% هر بشکه نفت براي سوزاندن و 13% براي ساخت بکار مي رود . بي توجهي در مصرف نفت باعث ورود مقادير زيادي Co2 در هوا و آلودگي هوا مي شود . 

به زغال سنگ ، نفت خام و گاز طبيعي ، سوخت هاي فسيلي مي گويند . سوخت هاي فسيلي منابعي تجديد ناپذيرند زيرا تشکيل آنها بسيار آهسته است و سرانجام روزي تمام خواهد شد .

پالايش نفت خام

نفتي که از چاه بيرون آورده مي شود نفت خام نام دارد . پس از جداکردن نمک ها و اسيد ها ،هيدروکربن هاي باقي مانده را پالايش مي کنند . عمل پالايش با تقطير جزء به جزء نفت خام انجام مي شود . در آغاز نفت خام را در کوره تا Cْ 400 گرم مي کنند سپس آن را با پمپ به پائين برج تقطير که بيش از 30 متر ارتفاع دارد مي فرستند . مولکول هاي کوچکتر و سبکتر و زود جوش تر به سوي بالا ستون تقطير مي روند و مولکول ها يسنگين تر و دير جوش تر به سمت پائين برج مي روند .(مطابق شکل ۴- يک برج تقطير، صفحه 118 کتاب.) 

برش گازي نفت شامل ترکيبهايي با نقطه جوش پائين است . مولکول هاي اين گازها از ۱ تا ۴ اتم کربن دارند . برش هاي مايع نفت که شامل بنزين ، نفت و روغن هاي سنگين تر هستند شامل مولکول هاي ۵ تا 20 کربن هستند . برش جامد و روغني که حتي در دماهاي بالا بخار نمي شوند مولکول هايي با بيش از 20 اتم کربن هستند .

شيمي آلي    

بخشي از علم شيمي است که درباره مواد آلي گفتگو مي کند . ويژگي آشکار ترکيب هاي آلي وجود اتمهاي کربن در همه آنهاست . از اين رو شيمي آلي را شيم يترکيب هاي کربن نيز مي گويند .

بخش ۳
مصرف دوباره تنها راه ادامه

منابع طبيعي و منابع شيميايي

منابع طبيعي به دو دسته تجديد پذير مثل آب و خاک تقسيم مي شوند . منابع شيميايي را از هواکره ، آب کره و سنگ کره بدست مي آوريم .

قانون بايستگي جرم

دريک واکنش شيميايي جرم نه به وجود مي آيد و نه از بين مي رود و در يک معادله ي شيميايي بايد مجموع جرم واکنش دهنده ها با مجموع جرم فرآورده ها برابر باشد يا واکنش موازنه باشد ، مثلا
C + O2=CO2
تعداد اتم ها در فرآورده ها = تعداد اتمها در واکنش دهنده ها

تعريف مول

به تعداد ۱۰۲۳×۶/۰۲۲اتم يک ول گفته مي شود . جرم يک مول را يک اتم گرم مي گويند و آن را برحسب گرم بيان مي کنند .واحد مول براي ذره هاي ديگر هم بکار مي رود . در واقع يک مول از هر ذره (اتم ، مولکول يا يون ) به تعداد ۱۰۲۳×۶/۰۲۲ از آن ذره است . با توجه به جرم اتمي عناصر مي توان جرم مولي يا مولکول گرم يک ماده را حساب کرد مثلاً جرم مولکولي Co2 مساوي است با مجموع جرم اتمي کربن و دو مولکول اکسيژن :

گرم بر مول ۴۴ = (۱۶×۲) + ۱۲= مولکول گرم Co2
جرم اتمي اکسيژن جرم اتمي کربن

                                                                   بخش 2

در پي هوايي پاکيزه

ما درزير پوشش نازکي از هوا زندگي مي کنيم که هواکره ناميده مي شود.99 درصد از هواکره در فاصله ي 30 کيلومتر ي از سطح زمين قرار دارد . هواکره ميز مانند دريا وپوسته زمين ، معدني سرشار از مواد شيميايي است و ظرفي براي دور ريختن مواد زايد به شمار مي رود.

هوا ، تنفس و ادامه زندگي

يک نقش مهم هواکره ، فراهم آوردن گاز اکسيژن مورد نياز براي تنفس است . در عمل تنفس ، اکسيژن هوا را به ريه ها ي خود مي فرستيم . اين اکسيژن در سلولها مي سوزد و گاز دي اکسيد کربن توليد مي شود . نوع و درصد گازهاي موجود در هواي دم و بازدم به صورت زير است :

HTML clipboard

هواکره را بهتر بشناسيم

HTML clipboard 

بيشترجرم هواي کره در فاصله 10 تا 12 کيلومتري از سطح زمين قرار دارد . اين ناحيه را تروپوسفر مي گويند . اين بخش از هوا کره همان بخشي است که ما در آن زندگي مي کنيم . مخلوط شدن يوسته ي گازها در تروپوسفر موجب پيدايش ترکيب درصد تقريباً يکنواختي مي شود . N2 ، O2 اصلي ترين اجزاء هستند . مقادير جزئي CO2 و A2 در هوا يافت مي شود .

اصول کار فشار سنج جيوه ايي ، چون ارتفاع ستون جيوه به فشار هوا بستگي دارد . 
بنابراين ارتفاع اين ستون معيارخوبي براي اندازه گيري فشار هوا خواهد بود .

                                            بخش ۱ – مايعي کمياب در عين فراواني

منابع آب در طبيعت

آب تنها ماده اي است که در طبيعت به هر سه حالت مايع (آب) جامد (يخ) گاز (بخار آب) يافت مي شود . نزديک به 75 درصد از سطح کره زمين را آب پوشناده است که بخش عمده آن را آب شور درياها و اقيانوس ها تشکيل مي دهد . 

در حاليکه مقدار آب شيرين که تمام موجودات زنده و انسانها بايد بر سر آن به رقابت بپردازند حداکثر 0/5 درصد کل منابع مي باشد. که عواملي مانند موقعيت جغرافيايي ، شرايط آب و هوايي و ميزان بارش بر پراکندگي آن موثر است .

تجديد پذيري طبيعي منابع آب

هم آب موجود در طبيعت به نسبت تقريباً ثابتي در ميان منابع آن توزيع مي شود.اين توزيع متناسب ، با به چرخه در آمدن آب در يمان اين منابع انجام مي شود . به اين فرآيند چرخه آب مي گويند . پس از اين طريق مي توان گفت که منابع آب تجديد پذيرند.

مصرف آشکار و نهان آب

آبي را که مستقيماً براي آشاميدن يا نظافت و شستشو استفاه مي کنيم مصرف آشکار مي گويند ولي آبي را که براي توليد انرژي (برق ، سوخت و ...) ، آبياري کشتزارها ، صنايع و معادن و امور بازرگاني و خدمات مصرف مي شود و احتمالاً از ديد شما مخفي مانده است را مصرف نهان آب مي گويند .